လက်ရှိတွင် အူမကြီးကင်ဆာသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယအဖြစ်အများဆုံး အကြောင်းရင်းဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးစာရင်းဇယားများအရ တွေ့ရှိရသည်။ အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဤရောဂါဝေဒနာရှင်များ ပိုများလာပါသည်။အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ ပိုအဖြစ်များပါသည်။ ဤသည်မှာ လူအများစုသည် ဤရောဂါရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် လျစ်လျူရှုခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဖျားနာခြင်း၏ နောက်ဆုံးအဆင့်တွင် မကြာခဏ တွေ့ရတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အူမကြီးကင်ဆာအကြောင်း သိထားရန် အရေးကြီးပါသည်။ ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့် အမူအကျင့်ကိုပြောင်းလဲပါ။ စောစီးစွာစစ်ဆေးခြင်းသည် ရေရှည်တွင် ရောဂါကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းဖြစ်သည်။

အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများ

ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို မသိရသေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အန္တရာယ် အကြောင်းရင်းတွေကတော့ –

• ပိန်တဲ့အသားနဲ့ အနီရောင်အသားတွေကို များများစားပါ။
• ပြုပြင်ထားသောအသားများ (ဝက်အူချောင်း၊ ဘေကွန်၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်စသည်) ကို ပမာဏများများစားပါ။
• အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို အနည်းငယ် သို့မဟုတ် လုံးဝမစားပါ။
• လေ့ကျင့်ခန်းမရှိခြင်း။
• အဝလွန်ခြင်း။
• ဆေးလိပ်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်း။
• အရက်မှန်မှန်သောက်ပါ။
• မျိုးရိုးဗီဇ၊ မိသားစုရာဇဝင်ရှိလျှင် အူမကြီးကင်ဆာ၊ အူမကြီး polyps အချို့သော မျိုးရိုးလိုက်သော အူမကြီးကင်ဆာ အမျိုးအစားများသည်လည်း ဤရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေပါသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများသတိပေး

အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် တိကျသောလက္ခဏာများ မရှိနိုင်ပါ။ အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ညွှန်ပြသော လက္ခဏာများမှာ –

• ဝမ်းမမှန်ခြင်း။ ဝမ်းချုပ်ခြင်းနှင့် ဝမ်းလျှောခြင်းတို့ကို လှည့်ပတ်ခြင်း။ စအိုမှသွေးထွက်ခြင်း။ ဝမ်းထဲတွင် သွေးပါခြင်း။ သို့မဟုတ် မစင်ပုံသဏ္ဌာန်သည် သေးငယ်သောမျဉ်းများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။
• ဝမ်းဗိုက်နာခြင်း။နာကျင်မှု၏သဘောသဘာဝသည် အကျိတ်၏အရွယ်အစားနှင့်တွေ့ရှိသည့်နေရာပေါ်တွင်မူတည်သည်။ဥပမာ၊အဖုသည်ရှေ့တွင်ကြီးမားပါက၊အူအတက်ရှိသောသူနှင့်ဆင်တူသည်။ ဘယ်ဘက်အူမကြီးမှာ အကျိတ်ရှိနေရင် အူလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့နေပါလိမ့်မယ်။ ဝမ်းဗိုက်အောင့်ခြင်း အူလိမ်ခြင်းနှင့် ဆင်တူသည်။

ရောဂါအမည်မှန်ကိုရယူပါ။

အူမကြီးကင်ဆာရောဂါရှာဖွေခြင်း။ ဖြင့်ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။

• အူမကြီးနှင့် စအိုကို မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း။ (Colonoscopy)
• barium enema ဖြင့် တွက်ချက်ထားသော ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း။
• Carcinoembryonic Antigen (CEA) အဆင့်ကို တိုင်းတာခြင်းဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာကို ရှာဖွေရန် သွေးစစ်ဆေးမှု။
• ရင်ဘတ်ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ CT စကင်န်၊ MRI သို့မဟုတ် endoscopic ultrasound (EUS) ကဲ့သို့သော နောက်ထပ်စမ်းသပ်မှုများ

ပုံမှန်အချိန်များတွင် ကုသပါ။

အူမကြီးကင်ဆာကို ကုသခြင်းအပါအဝင် ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် ပြင်းထန်မှုပေါ်တွင် အဓိကမူတည်ပါသည်။

• အဆင့် 0 (Stage 0) ကင်ဆာအကြိုအဆင့် ကင်ဆာဆဲလ်များသည် အူနံရံတွင် တည်ရှိသည်။ တစ်ရှူးများကို ဖယ်ရှားရန် endoscopy ဖြင့် ကုသနိုင်သည်။
• အဆင့် 1 (Stage I) – အဆင့် 2 (Stage II) ကင်ဆာဆဲလ်များသည် အူမကြီး ကြွက်သားနံရံသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် lymph node များသို့ မပျံ့နှံ့သေးပါ။ အူလမ်းကြောင်း တည်နေရာအလိုက် ခွဲစိတ်ကုသနိုင်ပါသည်။ အဆင့် 2 တွင်တွေ့ရှိသောလူနာအများစုသည် ဓာတုကုထုံးလိုအပ်ခြင်းရှိမရှိကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် နောက်ထပ်မျိုးဗီဇစမ်းသပ်ခြင်း (Genome Testing) ရှိမည်ဖြစ်သည်။ (ဓာတုကုထုံး) ပါဝင်သလား၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဓာတုကုထုံးသည် ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်။
• အဆင့် 3 (Stage III) ကင်ဆာဆဲလ်များသည် lymph node များဆီသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။ မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်း (Genome Testing) လည်း ရှိရပါမည်။ဓာတုကုထုံးဖြင့် ကုသနိုင်ပါသည်။ (Chemotherapy) သို့မဟုတ် ပစ်မှတ်ထားကုထုံး (Targeted Therapy) ဖြင့်သော်လည်းကောင်း ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးသည်။ (Radiotherapy) သည် အူလမ်းကြောင်းနှင့် စအိုနေရာများတွင် တွေ့ရသော ရောဂါများဖြစ်သည်။
• အဆင့် 4 (Stage IV) ကင်ဆာဆဲလ်များသည် အသည်း၊ အဆုတ်၊ အစာအိမ်၊ သားဥအိမ်စသည့် အမျိုးမျိုးသော အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများအတွင်း ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။ ကုသမှုကို ဓာတုကုထုံးဖြင့် စတင်ရပါမည်။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ပေါင်းစပ်ကုသခြင်း (Chemotherapy) (Radiotherapy) ပြီးနောက် အကျိတ်ကို တွေ့ရှိသည့်နေရာမှ ခွဲစိတ်ကုသပြီး အနီးနားရှိ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများထံ ပျံ့နှံ့သွားသည့်နေရာများ အပါအဝင် ခွဲစိတ်မှု ပြုလုပ်သည်။

အူမကြီးကင်ဆာကို ကုသရန် Laparoscopic ခွဲစိတ်မှု (Laparoscopic Surgery)၊

အရင်တုန်းကတော့ အူမကြီးကင်ဆာအတွက် ခွဲစိတ်မှုဟာ ပွင့်နေတဲ့ ဒဏ်ရာတွေနဲ့ လုပ်တယ်။ ကင်ဆာ၏အရွယ်အစားနှင့် တည်နေရာပေါ်မူတည်၍ ဒဏ်ရာ၏အရှည်မှာ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် 6-12 လက်မ သို့မဟုတ် 15-30 စင်တီမီတာဖြစ်သည်။ သို့သော် ယနေ့ခေတ်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနည်းပညာများ အဆက်မပြတ်တိုးတက်နေပါသည်။ ၎င်းသည် အူမကြီးကင်ဆာကို ကုသရန် laparoscopic ခွဲစိတ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ (Laparoscopic Surgery) ခွဲစိတ်ဆရာဝန်သည် အပေါက်ငယ် ၄-၅ ပေါက်၊ အရွယ်အစား ၆-၈ မီလီမီတာ ခန့်ရှိပြီး အကြီးဆုံး ခွဲစိတ်မှုမှာ အပေါက် ၁ပေါက်၊ အရွယ်အစား ၄ စင်တီမီတာထက် မပိုစေဘဲ ခွဲစိတ်မှုဆိုင်ရာ တူရိယာများ တပ်ဆင်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး ကင်မရာငယ် အပါအဝင်၊ အတွင်းအင်္ဂါများကို မော်နီတာတွင် ရှင်းလင်းစွာမြင်နိုင်သည်။ ဒဏ်ရာအရေအတွက်နှင့် အရွယ်အစားသည် ကင်ဆာ၏အရွယ်အစားပေါ် မူတည်ပါသည်။

laparoscopic ခွဲစိတ်ခြင်း၏ အားသာချက်များမှာ သေးငယ်သော ခွဲစိတ်မှု၊ သွေးဆုံးရှုံးမှု လျော့နည်းခြင်း၊ နာကျင်မှု နည်းပါးခြင်း၊ အမြန်ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီး အနာပိုးဝင်ခြင်းကဲ့သို့သော ခွဲစိတ်မှုမှ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို လျှော့ချပေးသည်။ နေ့စဥ်ဘဝသို့ အမြန်ပြန်သွားနိုင်အောင် လုပ်ပါ။ laparoscopic ခွဲစိတ်မှု၏ရလဒ်များသည် ပွင့်နေသောအနာကို ခွဲစိတ်ကုသခြင်းကဲ့သို့ ကောင်းမွန်ပါသည်။ သို့သော် အူမကြီးကင်ဆာလူနာသည် မည်သည့်ခွဲစိတ်မှုမျိုးကို ခံယူသင့်သည်ဆိုသည်မှာ ဆရာဝန်၏ ရောဂါရှာဖွေမှုအပေါ်တွင် များစွာမူတည်ပါသည်။ အကောင်းဆုံးကုသမှုရလဒ်များအတွက်

ရောဂါကာကွယ်ရေးအတွက် စစ်ဆေးပါ။

အူမကြီးကင်ဆာ၏သတိပေးလက္ခဏာများမှာ polyps သို့မဟုတ် အဖုများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် colonoscopy နှင့် rectal စစ်ဆေးခြင်း။ Colonoscopy (Colonoscopy) ကို အသက် 50 နှစ်မှ 5 နှစ် တစ်ကြိမ် ပုံမှန်စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားပါသည်။ ဒါပေမယ့် မိသားစုထဲမှာ တစ်ယောက်ယောက်က ဒီရောဂါရှိဖူးရင် အသက် 45 နှစ်နှင့်အထက်တွင် စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားသည်။

ခန္ဓာကိုယ်ကို စစ်ဆေးခြင်းအပြင် ဖြစ်ပေါ်လာသော မူမမှန်မှုများကို အာရုံစိုက်ပါ။ အရေးကြီးတာက အာဟာရပြည့်ဝတဲ့ အစားအစာတွေကို ရွေးချယ်ပါ။ အထူးသဖြင့် အသီးအနှံနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို ပုံမှန်စားပေးသင့်ပါတယ်။ အရေးကြီးတာက လေ့ကျင့်ခန်းမှန်မှန်လုပ်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကို သင့်လျော်တဲ့အတိုင်းအတာအတွင်း ထိန်းထားဖို့ပါပဲ။ ဒါမှသာ ကျန်းမာစွာနေထိုင်နိုင်ပြီး အူမကြီးကင်ဆာကို ကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။