ကင်ဆာကုသမှုတွင် တိကျမှုကို မြှင့်တင်ပါ။

လူတစ်ဦးချင်းစီအတွက် ကင်ဆာ၏ မျိုးရိုးဗီဇကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့်။”

တိကျသောဆေးဝါးဖြင့် ကင်ဆာကုသမှု၏ အခန်းကဏ္ဍ

ယနေ့ခေတ်တွင် ကင်ဆာကုသမှုသည် ယခင်ကထက် များစွာပြောင်းလဲလာပါသည်။ တစ်ဦးချင်း ကုသခြင်းကို အာရုံစိုက်ပါ။ (Personalized Medicine) ကင်ဆာဆေးပညာကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ကင်ဆာ၏မျိုးရိုးဗီဇကုဒ် (Oncogenic Gene) သည် ကုသမှုနှင့် ပတ်သက်သော မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်တွင် ဗီဇပြောင်းလဲမှုများအတွက် စမ်းသပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆက်တိုက် (Panel) တွင် ကင်ဆာရောဂါများကို အကျုံးဝင်စေသော ဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို ဖုံးအုပ်ပေးထားသည့် ကုထုံးအသုံးပြုခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အရေးကြီးသောအရာများ၊ (ပစ်မှတ်ထားကုထုံး) သို့မဟုတ် ခုခံအားကုထုံး တွေ့ရှိထားသော ဗီဇပြောင်းလဲမှုများ၏ ဒေတာအတွဲများအပေါ် အခြေခံ၍ ခုခံအားကုထုံး၊ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကြိုတင်ခန့်မှန်းခြင်း။ (Comprehensive Genomic Profiling: CGP) နှင့် ကုသမှုအတွက် အသုံးပြုသော ဆေးဝါးများကို ရွေးချယ်ပါ။ ယင်းသည် လူနာတစ်ဦးစီအတွက် သင့်လျော်သော ကုသမှုနည်းလမ်းများကို ရွေးချယ်မှုဖြစ်စေသည်။ တိကျသောဆေးပညာ  ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကို ခန့်မှန်းရန် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်ကို အသုံးပြုသည့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း။ နှင့် လူနာတစ်ဦးစီအတွက် ပိုမိုတိကျသော၊ အမှတ်ရစေရန်နှင့် ပိုမိုတိကျသော ကုသမှုများ ပြုလုပ်ပေးနိုင်သော ကုသမှုများ

ကင်ဆာအတွက် မျိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်းအကြောင်း သိအောင်လုပ်ပါ။

ကင်ဆာမျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုသည် ပစ်မှတ်ထားသောကုထုံးကိုအသုံးပြုခြင်းနှင့်ဆက်စပ်သော အရေးကြီးသောဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အကျုံးဝင်သော panel တစ်ခုဖြစ်သည် ။ ) သို့မဟုတ် immunotherapy (Immunotherapy) ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော ဗီဇပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်များအပေါ် အခြေခံ၍ ရောဂါရှာဖွေခြင်း၊ သို့မဟုတ် အချို့ကိစ္စများတွင် စမ်းသပ်မှု၏ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ညွှန်ပြမှုသည် ပစ်မှတ်ထားသောကုထုံးအပေါ် တုံ့ပြန်မှုကို အကဲဖြတ်ရန်ဖြစ်သည်။ 

ကင်ဆာကုသမှုအတွက် ဗီဇပြောင်းခြင်းစမ်းသပ်ခြင်းပုံစံ

ကင်ဆာကုသမှုအတွက် ဗီဇပြောင်းလဲခြင်းစမ်းသပ်ခြင်း၏ အဓိကပုံစံ နှစ်မျိုးရှိ သည်။  သည် 

1. တစ်ခုတည်းသော မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်စမ်းသပ်မှု (Single – Gene Test)
2. Batch မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်စမ်းသပ်ခြင်း။ (ပြည့်စုံသော Genomic Profilling – CGP)

ပြည့်စုံသော မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ပရိုဖိုင်းလုပ်ငန်း (CGP) ကို သိအောင်လုပ်ပါ။

Batch မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်စမ်းသပ်ခြင်း။ Comprehensive Genomic Profilling (CGP) သည် မျိုးရိုးဗီဇ ကုဒ်များစွာကို တစ်ပြိုင်နက် စမ်းသပ်နိုင်သော စွမ်းရည်ဖြစ်သည်။

ပြည့်စုံသော မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အချက်အလက် (CGP) ၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

သုတ်မျိုးရိုးဗီဇစမ်းသပ်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူး မှာ ၎င်းသည် လက်ရှိရရှိနိုင်သော ပစ်မှတ်ထားသော ကုသမှုများကို လျှပ်တစ်ပြက်ပေးစွမ်းနိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိဆေးသုံးစွဲမှုအစီအစဥ်အရ မျိုးဗီဇကုဒ်တစ်ခုတည်းကို အဆင့်ဆင့်စစ်ဆေးရန် မလိုအပ်ပါ။ ၎င်းသည် မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်တစ်ခုအတွက် စမ်းသပ်ခြင်းမှ ကွဲပြားမည်ဖြစ်သည်။

ပြည့်စုံသော ဂျီနိုမစ် ပရိုဖီးလ် (CGP) အမျိုးအစားများ

Mammaprint၊ Oncotype Dx ကဲ့သို့သော မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှု အမျိုးအစားများစွာရှိသည် ။ ၎င်းတို့သည် ရင်သားကင်ဆာ၊ အူမကြီးကင်ဆာကဲ့သို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားတွင် ပါဝင်သော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများအတွက်သာ စမ်းသပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရောဂါကြိုတင်ခန့်မှန်းရန် ဆရာဝန်များအတွက် အချက်အလက်အဖြစ် အသုံးပြုရန်နှင့် ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်မှ ကုသမှုရွေးချယ်စရာများကို ရွေးချယ်ပါ။ ဤစစ်ဆေးမှုသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို ထပ်လုပ်စရာမလိုဘဲ ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင် အသုံးပြုသည့် တူညီသော အသားစဥ်တစ်ရှူးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့သော် ကင်ဆာဆဲလ်ပမာဏ သို့မဟုတ် အသားစယူစစ်ဆေးခြင်း မလုံလောက်ပါက၊ လူနာများသည် ၎င်းတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ကင်ဆာရှိနေသေးသော လူနာများတွင် ကင်ဆာအသားစယူခြင်းအသစ်ကို ကမ်းလှမ်းနိုင်ပါသည်။

ထို့အပြင်၊ အချို့သောမျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုကို ကင်ဆာတစ်ရှူး သို့မဟုတ် သွေးမှ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ lymph (Plasma Cell – Free DNA) အတွင်းရှိ ကင်ဆာဆဲလ်များ၏ မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်းကို စမ်းသပ်ခြင်းဖြင့်၊ သို့သော်၊ သွေးအတွင်းမှ မျိုးဗီဇပစ္စည်းကို စစ်ဆေးခြင်းသည် အခြားစမ်းသပ်မှုတစ်ခုသာ ဖြစ်သေးသည်။ အသားစယူ၍မရသော သို့မဟုတ် ကုသမှုကို စောင့်ကြည့်ရန်အတွက်သာ အသုံးပြုပါသည်။

တစ်ခုတည်းသော မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်းထက် ပေါင်းစပ်မျိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်း (CGP) ၏ အားသာချက်များကား အဘယ်နည်း။

Cluster genetic testing (CGP) သည် ကင်ဆာကုသမှုအတွက် ဗီဇပြောင်းလဲခြင်းစမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်များစွာကို တစ်ပြိုင်နက်စမ်းသပ်နိုင်သည်။ ကင်ဆာအတွက် သုတ်မျိုးဗီဇစမ်းသပ်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ ဗီဇပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ ကုဒ်တစ်ခုလုံးကို ရယူခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပစ်မှတ်ထားသော ဆေးဝါးအမျိုးအစားများစွာဖြင့် ကုသမှုကို စီစဉ်နိုင်စေသည်။ 

၎င်းသည် ဆက်တိုက် ကင်ဆာ၏ မျိုးရိုးဗီဇကို စစ်ဆေးသည်။ စရိတ်စက ပိုများပေမယ့် သို့သော် မျိုးရိုးဗီဇ ကုဒ်တစ်ခု (Single Gene) ကို စမ်းသပ်ခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အများအပြား စစ်ဆေးမှုများ လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ စမ်းသပ်မှုတစ်ခု၏ အလုံးစုံကုန်ကျစရိတ်သည် နည်းပါးပြီး ရလဒ်များအတွက် စောင့်ဆိုင်းချိန်သည် ပိုမိုမြန်ဆန်သည်။ ယင်းက လူနာများသည် ထိုကင်ဆာအမျိုးအစားကို ကုသရန် သင့်လျော်သော ဆေးဝါးများကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် သုံးစွဲနိုင်စေပါသည်။

ပြည့်စုံသော မျိုးရိုးဗီဇပရိုဖီးလ် (CGP) စမ်းသပ်မှုသည် ကင်ဆာကုသမှုအစီအစဉ်ကို မည်သို့ကူညီပေးသနည်း။

Batch မျိုးရိုးဗီဇကုဒ်စမ်းသပ်ခြင်း။ ၎င်းသည် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အလုံးစုံစစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပစ်မှတ်ထားကုထုံး (Targeted Therapy) သို့မဟုတ် ခုခံအားကုထုံးအတွက် လမ်းညွှန်ချက်များ သတ်မှတ်ရန်။ (Immunotherapy) ၊ စစ်ဆေးမှုရလဒ်များသည် ကုသမှုအတွက် ထိရောက်မှုရှိ/မရှိကို ပစ်မှတ်ထားသော ဆေးဝါးများ၏ တုံ့ပြန်မှုကို ညွှန်ပြနိုင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘန်ကောက်ကင်ဆာဆေးရုံတွင် ပြည့်စုံသော မျိုးရိုးဗီဇမှတ်တမ်း (CGP) ကို စစ်ဆေးရမည် နည်း။ Wattanosoth

Wattanosoth Cancer Center သည် အစုလိုက်အပြုံလိုက် မျိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်းဝန်ဆောင်မှုများကို ပေးဆောင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများဖြင့် (Comprehensive Genomic Profilling – CGP)

• ကျွန်ုပ်တို့တွင် အစုလိုက်မျိုးဗီဇကုဒ်စမ်းသပ်ခြင်းအတွက် စံသတ်မှတ်ထားသော အကဲဖြတ်မှုများနှင့် ဓါတ်ခွဲခန်းရွေးချယ်မှုများရှိသည်။ (Comprehensive Genomic Profiling – CGP) သည် စံပြု၊ ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး နိုင်ငံတကာမှ လက်ခံသော။
• ကျွန်ုပ်တို့တွင် သီးခြားကင်ဆာများကို ကုသရန် အထူးကုများရှိသည်။ (Personalized Cancer Medicine) စာမေးပွဲမပို့မီ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်း (Pre – Counseling)၊
• စမ်းသပ်မှုရလဒ်များကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန်နှင့် လူနာတိုင်းအတွက် ကုသမှုအစီအစဉ်များကို ရေးဆွဲရန်အတွက် အပြန်အလှန်အားဖြင့် Bimolecular Board Conference တစ်ခုတွင် တိကျသောဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူများနှင့် တွေ့ဆုံပါသည်။

တိကျသောဆေးပညာ

ကင်ဆာအန္တရာယ်ကို ရှာဖွေရန် ကျန်းမာရေးအစီအစဥ်တစ်ခု ပြုလုပ်ပါ။”

အကိုးအကား

• Millner, L.M., & Strotman, L.N. (2016)။ ကင်ဆာရောဂါအတွက်တိကျသောဆေးဝါးများ၏အနာဂတ်။ ဓာတ်ခွဲခန်း ဆေးဝါး ဆေးခန်း ၃၆ (၃)၊ ၅၅၇-၅၇၃။

• Jørgensen၊ J. T. (2019)။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးသီးသန့်ဆေးဝါးဖြင့် အနှစ်နှစ်ဆယ်- အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်ကို တစ်ဦးချင်းပြုလုပ်ထားသော ဆေးဝါးကုထုံး။ ကင်ဆာအထူးကု ၊ ၂၄ (၇)၊ e432-e440။

• Elemento၊ O. (2020)။ တိကျသောဆေးပညာ၏အနာဂတ်- ပိုမိုခန့်မှန်းနိုင်သော ကိုယ်ပိုင်ဆေးပညာဆီသို့။ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းသိပ္ပံတွင် ပေါ်ထွက်လာသောအကြောင်းအရာများ ၊ 4 (2), 175-177။

• Hoeben, A., Joosten, EAJ, & van den Beuken-van Everdingen, MHJ (2021)။ သီးသန့်ဆေးပညာ- ကင်ဆာကုထုံးတွင် လတ်တလောတိုးတက်မှု။ ကင်ဆာ ၊ ၁၃ (၂)၊ ၂၄၂။

• Helland, Å., Russnes, HG, Fagereng, GL et al. (၂၀၂၂)။ နော်ဝေးတွင် တိကျသောဆေးဝါးကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့် အများသူငှာ ကင်ဆာစောင့်ရှောက်မှုကို တိုးတက်စေခြင်း- IMPRESS-Norway။ J Transl Med 20 , 225

• အမေရိကန်ကင်ဆာအဖွဲ့အစည်း။ တိကျမှု သို့မဟုတ် စိတ်ကြိုက်ဆေးပညာ။ https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/precision-medicine. ။ 15 Mar 2023 တွင် ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။